Ochrona prawna to stała i zorganizowana działalność, mająca na celu ochronę porządku prawnego i ochronę indywidualnych praw podmiotowych obywatela. Może mieć ona charakter zarówno prewencyjny jak i represyjny.

Wyróżnia się następujące kategorie organów ochrony prawnej:
1. rozstrzygające (sądowe, quasi sądowe),
2. kontroli legalności (prokuratura, inne),
3. pomocy prawnej,
4. korporacyjne.
5. rzecznicy praw i wolności.

Biuro analiz i dokumentacji Kancelarii Senatu przygotowało publikację dotyczącą organów ochrony prawnej w wybranych krajach Unii Europejskiej.

Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało również informacje na temat Organizacji Narodów Zjednoczonych i Praw Człowieka, w tym także informacje na temat innych organizacji międzynarodowych zajmujących się ochroną praw człowieka.